OHARRA: Ekitaldiaren irudiak buletin honetatik jaitsi ahal dituzu bereizmen handian.

EAJ-PNV akordio “garrantzitsua” lortu du gaur PSOErekin Pedro Sánchez hautagaiaren inbestidurarako negoziaketen barruan. Hitzarmena, gaur goizean Andoni Ortuzar EAJ-PNVren EBBren presidentearen eta Pedro Sánchez PSOEko Idazkari Nagusi eta gobernuko jarduneko presidentearen artean izenpetua izan delarik, akordioaren xehetasunak azaldu ditu Aitor Estebanek, Euskal Taldearen bozeramaileak, Sabin Etxean eman duen prentsaurrekoan, eta bermatu egiten du jeltzaleek baiezkoa emango diotela hautagai sozialistaren inbestidurari eta , aldi berean, egonkortasuna emango dio legealdiari, aurrerapenen eta hitzartutakoa betetzearen mende izaki.

“Akordio honek hobe egiten gaitu Herri gisa, gure oraingo eta etorkizuneko autogobernua garatzeko eta sakontzeko bide emanez; milaka langileren eskubideak hobetzen ditu, hitzarmenen lehentasunaren aldarrikapen historikoa errealitate eginez eta kooperatibismoaren inguruan eragin diren arazoak konponduz; eta gauza lokalagoak, baina jendearen egunerokoan eragina dutenak, hala nola Usansolorako irtenbide bat erabakitzea edo Hondarribiak itsas lehorreko lurretan dauden lurrak bere eskuetan izatea ", azaldu du Estebanek.

Lehenik eta behin, bozeramaile jeltzaleak azaldu du itunak euskal autogobernuaren garapena jasotzen duela, oraingoa zein etorkizunekoa, Euskadiren naziotasunaren aitorpenean aurrerapausoak aurreikusten dituena, eta bi kasuetarako gehienezko epeak ezartzen dituena. Hori betetzen dela bermatzeko, alde biko batzorde bat sortzea erabaki da, etorkizuneko autogobernuaren inguruan hitzemandako mugarrien eta akordioen jarraipena eta bultzada egiteko. Estatutua osorik betetzeari dagokionez, Espainiako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko aldebiko batzorde iraunkor bat sortuko da, eta sei hilean behin aurrez aurreko bilera bat egitea aurreikusi da, Gobernuko presidentea eta lehendakaria bertan izango direla.

Itunak EAEko zerga- eta finantza-autonomian sakontzea ere jasotzen du. Europako arauak itzultzen badira, arau horiek EAErako eta NFErako batzordeetan finkatuko direla ziurtatzen dugu. Datozen zergak itunduko direla ere esaten da, eta orain ez dugun araudi autonomikoa zabaltzen da, Ez-egoiliarren Errentaren gaineko Zergari dagokiona, esaterako. Gainera, berezitasuna eta foraltasuna aitortzeko, foru-ogasunen presentzia sustatuko da nazioartean, eta, bereziki, EBren eremuan eta leihatila bakarreko erregimenei dagokienez.

Era berean, Estebanek lan-arloa nabarmendu du, akordio honen xede den beste esparruetako bat den aldetik."Milaka euskal langileren eskubide soziolaboralak hedatzeko eta gure sare sozial eta ekonomikoa babesteko neurri sorta garrantzitsua jasotzen da akordioan", esan du. Horrela, EAJ-PNVk erkidegoko hitzarmenak estatukoen gainetik jartzea lortu du, aldarrikapen historikoa delarik. "EAJ-PNVren ahalegin bat izan da betidanik, eta langileen hobekuntzarako da, hitzarmen horiek eurentzat mesedegarriak direnean izango baita prebalentzia". Lorpen honek erantzuten dio lurraldearen behar sozioekonomiko bereziei eta bete egiten da, gainera, EAJ-PNVk Euskal Autonomia Erkidegoarekin uztaileko azken hauteskundeetarako hauteskunde egitasmoaren bidez hitzeman zuen konpromisoa. Horretarako, Langileen Estatutuaren 84. artikulua aldaraziko da.

Euskal langileen babesa kooperatibetara ere hedatzen da, EAEko funtsezko sektorea baita, Estatuaren aldetik "bertan behera utzita egon dena" eta EAJ-PNVn oso presente dagoena; izan ere, EAJ-PNV duela hilabete batzuetatik ari da lanean bere berezitasuna aitortzeko eta LagunAroren mutualitate-sistemaren jarraipena bermatzeko, Espainiako Estatuaren azken erreformen ondorioz arriskuan baitago gaur egun. Era berean, akordioak jasotzen du Itunaren Batzorde Mistoak finkatuko dituela Lan Eskaintza Publikoen birjarpen-tasak, bai eta enplegatu publikoen ordainsari-masaren gehikuntzaren maximo globalak ere. Puntu hau Nafarroara ere hedatzen da.

EAJk herritarrekin duen konpromisoa ere aipatu du Estebanek. Hemen agertzen dira lortutako beste bi akordio, Usansolori buruzkoa, udalerri gisa eratu ahal izateko. Hondarribiari dagokionez, itundutako testuak honako hau adierazten du: "gaur egun itsaso eta lehorraren arteko jabari publikoaren eraginpean dauden eta kirol-eremuek okupatzen dituzten Hondarribiko udalerriko lurren premiarik ezari eta desafekzioari buruzko espedientea amaituko da, eta doan eskualdatuko dira udalerrira, horrela aurreko legegintzaldian EAJ-PNVrekin itxitako akordioa betez". "Gipuzkoako udalerri honek luzaroan eskatu izan duen konponbidea da, herritarrei lasaitasuna eta segurtasuna emango diena", esan du.

Euskara da negoziazioaren eta akordioaren beste gaia. Horrela, eta Espainiako Gobernuaren aldetik "bertan behera utzia izan delarik", euskara ia Europako funtsik gabe uzten baitzuen (hizkuntzen PERTEren 1100 milioi eurotik 2), jeltzaleek 100 milioi euro lortu dituzte datozen lau urteetan euskal erakundeek kudeatzeko, euskara aro digital berrira egokitzeko.

Segurtasunaren arloan, Estebanek azaldu du sinatutako akordioarekin Ertzaintzaren eskumenak indartzen direla, bai eta Ertzaintzaren presentzia eta nazioarteko segurtasun-esparruetan parte hartzea ere. "Ezohiko egoerak gertatzen ari ziren, eta orain neurri horiekin zuzentzen saiatzen ari gara", esan du Aitor Estebanek.

Azken batean, eta hitzartutako beste puntu batzuk aipatu ondoren, hala nola "Estatuaren arau-proiektuen eskumen-egokitzapenari buruz Konstituzioak izan ditzakeen desadostasunak konpontzeko" mekanismo bat artikulatzeari buruzkoa edo Estatuak Mendekotasun Legeari dagokionez dituen betebeharrak betetzeari buruzkoa, Estebanek lortutako lorpenen balioa azpimarratu du. "Negoziazioak konplexuak dira, baina agerian geratzen da unean-unean behin eta berriz esaten baduzu, gauzak egiten direla eta pausoak ematen direla", esan du Estebanek.